Πώς να βοηθήσετε το παιδί σας που κωλυσιεργεί

Όχι τώρα. Αργότερα. Αύριο. Αυτό είναι το πότε πολλοί έφηβοι λένε πως σκοπεύουν να κάνουν τις δουλειές του σπιτιού ή να ολοκληρώσουν το διάβασμά τους. Ως ενός σημείου, αυτό είναι φυσιολογικό – πολλοί από εμάς έχουμε μια τάση να καθυστερούμε, να αναβάλλουμε για την επόμενη μέρα εκείνο που δε θέλουμε να κάνουμε σήμερα. Σύμφωνα με τον Michael Kramer, PhD, υπάρχει διαφορά μεταξύ της περιστασιακής καθυστέρησης και μιας συστηματικής και επιβλαβούς κωλυσιεργίας που γεννάται από ένα υποβόσκον θέμα.  Για τους γονείς, η αντιμετώπιση είτε του ενός είτε του άλλου μπορεί να είναι μια εξοργιστική πρόκληση. Η διάκριση μεταξύ των δυο μπορεί να είναι ακόμη πιο δύσκολη.

Ορίζοντας την κωλυσιεργία

Η κωλυσιεργία παίρνει διάφορες μορφές. Το παιδί:

·        δεν ξεκινά την εργασία του μέχρι την τελευταία στιγμή.

·        δεν καταφέρνει να ολοκληρώσει την εργασία του στο δεδομένο χρονικό πλαίσιο. 

·        αναβάλλει την εργασία του με σκοπό να ολοκληρώσει μια άλλη εργασία που μεν προτιμάει, αλλά είναι χαμηλότερης προτεραιότητας.

Για το παιδί, η κωλυσιεργία συχνά έχει ως αποτελέσματα αρνητικές συνέπειες, όπως κακούς βαθμούς, την αδυναμία να συμμετέχει σε εξωσχολικές δραστηριότητες, ή οικογενειακές συνέπειες, όπως την απώλεια του δικαιώματος να παίξει ηλεκτρονικά παιχνίδια ή επιπλέον γονεϊκή παρακολούθηση.

Αν το παιδί σας απαντά αυτές τις αρνητικές συνέπειες τακτικά, τότε πιθανόν να κωλυσιεργεί. Αλλά υπάρχουν βήματα που μπορείτε να κάνετε για να βοηθήσετε το παιδί να σπάσει τη συμπεριφορά αυτή. Για να είστε αποτελεσματικός με ένα παιδί που κωλυσιεργεί, πρώτα απ’ όλα είναι σημαντικό να κατανοήσετε γιατί το παιδί σας αναβάλλει μια εργασία.

Κατανοώντας τη συμπεριφορά

Υπάρχει η παρανόηση ότι τα παιδιά κωλυσιεργούν επειδή είναι τεμπέλικα ή δεν έχουν κίνητρο. Ενώ η απουσία κινήτρου μπορεί να είναι ένας παράγοντας, υπάρχουν πολλοί άλλοι, όπως:

  • Απουσία συσχετισμού: Το παιδί σας μπορεί να μη βλέπει την εργασία ως σχετική με τους στόχους του.
  • Ανία: Κάποιες εργασίες απλώς δεν είναι ελκυστικές. Για παράδειγμα, πολλά παιδιά δε θεωρούν το συγύρισμα του δωματίου τους μια διασκεδαστική δραστηριότητα.
  • Απουσία πειθαρχίας: Το να γνωρίζεις ότι πρέπει να κάνεις κάτι δεν είναι το ίδιο με το να ξεκινάς να το κάνεις. Τα παιδιά έρχονται αντιμέτωπα με έναν αυξανόμενο αριθμό περισπασμών, οι οποίοι το κάνουν δύσκολο για το παιδί να θέσει προτεραιότητες και να ακολουθήσει το πλάνο του.
  • Ανεπαρκής διαχείριση χρόνου: Πολλά παιδιά υποτιμούν το πόσο χρόνο θα τους πάρει να κάνουν κάποια εργασία φροντίζοντας να την κάνουν καλά. Αναβάλλουν την εργασία τους, υποθέτοντας ότι έχουν αρκετό χρόνο για να ολοκληρώσουν την εργασία. 
  • Το άγχος ή/και ο φόβος της αποτυχίας: Κάποια παιδιά δεν μπορούν να ξεκινήσουν τις εργασίες τους, επειδή φοβούνται ότι η επίδοσή τους δεν θα ανταπεξέλθει στις προσωπικές τους προσδοκίες ή τις προσδοκίες των ανθρώπων που είναι σημαντικοί γι’ αυτά. Σε ακραίες περιπτώσεις, αυτό το άγχος γίνεται τελειομανία – η παραλυτική πεποίθηση ότι οτιδήποτε κατώτερο του τέλειου είναι απαράδεκτο.

Καθώς ακούτε το παιδί σας, προσπαθήστε να αναγνωρίσετε τις υποβόσκουσες αιτίες που μπορεί να υφίστανται, μιας και δεν μπορείτε να βοηθήσετε αποτελεσματικά το παιδί σας, αν δε γνωρίζετε τι προκαλεί τη συμπεριφορά αυτή. Για παράδειγμα, η προσφορά ή η στέρηση μιας επιβράβευσης για την ολοκλήρωση μιας εργασίας δε θα βοηθήσει ένα παιδί που καθυστερεί επειδή δε βλέπει γιατί η εργασία είναι σχετική με τους στόχους του.

Οπότε, τι μπορείτε να κάνετε ως γονείς; Όταν το άγχος του παιδιού σας το εμποδίζει να ολοκληρώσει τις απαραίτητες εργασίες του, τότε χρειάζεται να επέμβετε. Αυτά τα πέντε βήματα μπορούν να βοηθήσουν:

1.      Ρωτήστε το παιδί σας: Μάθετε τις απόψεις του παιδιού σας για τον εαυτό τους, τις προσδοκίες που υπάρχουν και την πραγματικότητα της κατάστασης. Θέστε ερωτήσεις όπως «Τι στόχους έχεις θέσει για τον εαυτό σου;», «Τι πιστεύεις ότι περιμένουμε από εσένα;» και «Τι θα συμβεί στην πραγματικότητα αν δεν επιτύχεις στην εργασία σου, βάσει των στόχων που έχεις θέσει;» Η κατανόηση του παιδιού σας θα σας βοηθήσει να αποκωδικοποιήσετε την κατάσταση και να απαντήσετε καταλλήλως.

2.      Αποσαφηνίστε τις προσδοκίες: Τα παιδιά τείνουν να υπερεκτιμούν τις γονεϊκές, οπότε βεβαιωθείτε ότι είστε ξεκάθαροι και ρεαλιστές σε ό,τι αφορά τις προσδοκίες σας από το παιδί σας. Για παράδειγμα, πολλοί γονείς εστιάζουν στην προσπάθεια που κάνει ένα παιδί για ένα σχολικό πρότζεκτ ή ένα διαγώνισμα και όχι στο βαθμό – αλλά το παιδί μπορεί να σκέφτεται πως περιμένετε ότι θα παίρνει άριστα σε κάθε μάθημα. Αυτό μπορεί να είναι ρεαλιστικό για παιδιά που τα καταφέρνουν, αλλά για τα παιδιά που δυσκολεύονται ακόμη και να ολοκληρώσουν τις εργασίες του, μια τέτοια προσδοκία θα ήταν υπερβολική. Στην περίπτωση αυτή, προσπαθήστε να θέσετε συγκεκριμένους, εφικτούς στόχους, όπως δομημένο χρόνο για τη μελέτη ή τις δουλειές του σπιτιού. Επίσης, θυμηθείτε πως πρέπει να είστε σαφείς και άμεσοι όταν εκφράζετε τις προσδοκίες σας. Έτσι εξασφαλίζετε ότι εσείς και το παιδί σας είστε στο ίδιο μήκος κύματος. Αν το παιδί σας εξακολουθεί να κωλυσιεργεί μετά τη συζήτησή σας, επαναδιατυπώστε τις προσδοκίες σας και ενισχύστε το γεγονός ότι είναι υπόλογο για τις πράξεις του και τις αντίστοιχες συνέπειες.

3.      Διδάξτε του δεξιότητες επίλυσης προβλημάτων: Σκεφτείτε το παρακάτω σενάριο: «Αν δε διαπρέψω σε αυτήν την εργασία, ο μέσος όρος μου θα πέσει, το οποίο σημαίνει ότι δε θα μπορέσω να παίξω ποδόσφαιρο, το οποίο σημαίνει ότι δεν θα έχω φίλους. Το σχολείο θα είναι ανυπόφορο και θα είμαι μια αποτυχία.» Μπορείτε να βοηθήσετε το παιδί σας διδάσκοντάς του αποτελεσματικές τεχνικές επίλυσης προβλημάτων. Δοκιμάστε να σπάσετε τις εργασίες σε διαχειρίσιμα μέρη ή να ορίσετε μικρότερους, εφικτούς στόχους. Βοηθώντας το παιδί σας να κατανοήσει πώς να αναπτύξει ένα πλάνο επίλυσης προβλημάτων, μπορεί να νιώθει λιγότερο εκνευρισμένο από τον όγκο δουλειάς που απαιτείται για μια εργασία.

4.      Επισημάνετε θετικές ποιότητες: Ζητήστε από το παιδί σας να αναγνωρίσει τα χαρακτηριστικά που πιστεύει πως οδηγούν στη χαρά και την επιτυχία στη ζωή – π.χ. ακεραιότητα, δημιουργικότητα, κοινωνικές δεξιότητες, πάθος. Βοηθώντας το παιδί να εστιάσει σε χαρακτηριστικά που ήδη διαθέτει ή που πιθανόν να αναπτύξει θα δώσει ώθηση στην αυτοπεποίθησή του και θα ρίξει φως στα μη ρεαλιστικά υψηλά στάνταρντ.

5.      Χρησιμοποιήστε την εμπειρία σας για να συσχετιστείτε: Μοιραστείτε κάποιους από τους δικούς σας φόβους και περιγράψτε πώς τους διαχειριστήκατε. Αναγνωρίζοντας τις δικές σας μειονεξίες και δυσκολίες, μπορείτε να εμποδίσετε το παιδί σας να νιώθει «ελαττωματικό» - ότι είναι το μοναδικό που δεν μπορεί αποτελεσματικά να ολοκληρώσει μια εργασία.

Θυμηθείτε ότι ο σκοπός σας είναι να βοηθήσετε το παιδί σας να θέτει ρεαλιστικούς στόχους. Επομένως, διαχειριζόμαστε το άγχος και το φόβο καλύτερα προσπαθώντας να επιτύχουμε σε μια εργασία παρά αποφεύγοντάς την.

 

Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο εδώ:

https://www.empoweringparents.com/article/5-ways-help-kids-procrastinate/