Αυτοτραυματισμοί

Ο πιο κοινός αυτοτραυματισμός είναι το χάραγμα, δηλαδή η χρήση ενός αιχμηρού αντικειμένου, όπως ένα ξυραφάκι, ένα μαχαίρι ή ένα ψαλίδι για να δημιουργηθούν σημάδια, χαραγματιές ή γρατζουνιές στο ίδιο το σώμα μας. Μπορεί να είναι δύσκολο να κατανοήσουμε γιατί κάποιος να τραυματίσει τον εαυτό του εσκεμμένα. Και όταν ένας γονέας μάθει ότι το παιδί του το κάνει, μπορεί να σοκαριστεί και να αναστατωθεί, χωρίς να είναι σίγουρος για το τι πρέπει να κάνει και πώς να βοηθήσει.

Σχετικά με τον αυτοτραυματισμό

Για τους περισσότερους ο αυτοτραυματισμός είναι μια προσπάθεια να διακόψουν έντονα συναισθήματα και πιέσεις που φαντάζει αδύνατο να διαχειριστούν. Μπορεί να σχετίζεται με ευρύτερα συναισθηματικά θέματα που χρήζουν προσοχής. Τις περισσότερες φορές, ο αυτοτραυματισμός δεν είναι απόπειρα αυτοκτονίας.

Ο αυτοτραυματισμός αφορά πολλά παιδιά στην εφηβική ή προεφηβική ηλικία και όχι μόνο τα παιδιά που αυτοτραυματίζονται. Πολλοί έφηβοι ανησυχούν για κάποιο φίλο τους που χαράσσεται ή που αντιμετωπίζει πίεση από τους συμμαθητές του να τολμήσει να δοκιμάσει να αυτοτραυματιστεί.

Σε πολλές περιπτώσεις, ο αυτοτραυματισμός και τα συναισθήματα που τον συνοδεύουν είναι κάτι που οι έφηβοι παλεύουν μόνοι τους να το αντιμετωπίσουν. Αλλά εξαιτίας της συνεχώς αυξανόμενης πληροφόρησης, όλο και περισσότεροι έφηβοι παίρνουν τη βοήθεια που έχουν ανάγκη.

Οι γονείς μπορούν να βοηθήσουν τους εφήβους που αυτοτραυματίζονται και όσο νωρίτερα, τόσο το καλύτερο. Ο αυτοτραυματισμός μπορεί να διαμορφώσει συνήθειες και, δυστυχώς, πολλοί υποτιμούν τους κινδύνους σοβαρής αρρώστιας ή τραυματισμού που μπορεί να ακολουθήσουν.

Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς

Αν ο έφηβός σας αυτοτραυματίζεται, υπάρχουν τρόποι να τον βοηθήσετε. Διαχειριζόμενοι τα δικά σας συναισθήματα, μαθαίνοντας για τους αυτοτραυματισμούς, βρίσκοντας επαγγελματική βοήθεια και απλώς ευρισκόμενοι εκεί για να τον αγαπάτε και να πιστεύετε σε αυτόν, θα του παρέχετε την ήρεμη και σταθερή υποστήριξη που χρειάζεται.

Αποδεχθείτε τα συναισθήματά σας. Αν γνωρίζετε ή υποψιάζεστε ότι το παιδί σας αυτοτραυματίζεται, είναι φυσικό να νιώσετε ένα μεγάλο εύρος συναισθημάτων. Μπορεί να νιώσετε σοκ, θυμό, λύπη, απογοήτευση, σύγχυση ή φόβο. Μπορεί να αισθανθείτε πληγωμένοι που ο έφηβός σας δεν απευθύνθηκε σε εσάς για βοήθεια ή ενοχές που δεν το είχατε καταλάβει. Όλα αυτά τα συναισθήματα είναι απολύτως κατανοητά. Αλλά δεν είναι δικό σας λάθος και δεν είναι λάθος του παιδιού σας.

Πάρτε τον χρόνο σας να αναγνωρίσετε τα δικά σας συναισθήματα και να βρείτε τρόπο να τα εκφράσετε. Αυτό μπορεί να σημαίνει ότι μπορεί να κλάψετε, να μιλήσετε σε έναν φίλο ή να πάτε μια βόλτα για να αποφορτιστείτε ή να συλλογιστείτε ήρεμα. Αν νιώθετε πως όλα αυτά είναι πολλά, μια κουβέντα με έναν θεραπευτή μπορεί να σας βοηθήσει να βάλετε τα πράγματα στη θέση τους, ώστε να μπορέσετε να υποστηρίξετε το παιδί σας.

Μάθετε όσα μπορείτε για τον αυτοτραυματισμό, γιατί το κάνουν οι έφηβοι και τι μπορείτε να κάνετε για να τους βοηθήσετε να σταματήσουν. Κάποιοι έφηβοι αυτοτραυματίζονται εξαιτίας της πίεσης από τους συνομήλικούς τους και άπαξ και ξεκινήσουν, δεν μπορούν εύκολα να σταματήσουν. Άλλοι έφηβοι μπορεί να νιώθουν πίεση να είναι τέλειοι και παλεύουν να αποδεχθούν τις αποτυχίες τους ή τα λάθη τους. Κάποιοι άλλοι έρχονται αντιμέτωποι με ισχυρά συναισθήματα, όπως θυμό, λύπη, έλλειψη αυτοαξίας και απελπισία που είναι δύσκολο να τα ελέγξουν ή ακόμη και να τα αντέξουν. Το χάραγμα είναι μερικές φορές το αποτέλεσμα τραύματος και επώδυνων εμπειριών που κανείς άλλος δε γνωρίζει.

Μπορεί να είναι οδυνηρό να σκεφτόμαστε ότι το παιδί μας βιώνει τα συναισθήματα αυτά. Όσο δύσκολο κι αν είναι, πρέπει να έχουμε κατά νου ότι η διερεύνηση της πίεσης που οδηγεί το παιδί στον αυτοτραυματισμό είναι ένα απαραίτητο βήμα προς τη θεραπεία.

Η επικοινωνία είναι το κλειδί

Μιλήστε στο παιδί σας. Μπορεί να είναι δύσκολο να μιλήσετε για ένα τόσο δύσκολο θέμα. Μπορεί να μη γνωρίζετε τι θα πείτε. Και αυτό είναι εντάξει. Αυτό που θα πείτε δεν είναι τόσο σημαντικό όσο το πώς θα το πείτε. Για να ανοίξετε την κουβέντα, μπορεί απλώς να πείτε ότι γνωρίζετε για τον αυτοτραυματισμό και στη συνέχεια να επικοινωνήσετε την ανησυχία σας, την αγάπη σας και την προθυμία σας να βοηθήσετε το παιδί σας να σταματήσει.

Πιθανότητα θα είναι δύσκολο και για το παιδί σας να μιλήσει για αυτό. Μπορεί να ντρέπεται ή να ανησυχεί για το πώς θα αντιδράσετε ή ποιες συνέπειες θα έχει η συμπεριφορά του. Μπορείτε να το καθησυχάσετε κάνοντας ερωτήσεις και ακούγοντας ό,τι έχει να σας πει, χωρίς να αντιδράσετε με τιμωρία, επίπληξη ή κήρυγμα.

Ενημερώστε το παιδί σας ότι ο αυτοτραυματισμός συχνά συνδέεται με επώδυνες εμπειρίες ή έντονες πιέσεις και ρωτήστε το ποια ζητήματα αντιμετωπίζει. Ο έφηβός σας μπορεί να μην είναι έτοιμος να μιλήσει γι? αυτά ή μπορεί ακόμη να μη γνωρίζει για ποιο λόγο αυτοτραυματίζεται. Αν συμβαίνει κάτι τέτοιο, εξηγήστε του ότι θέλετε να κατανοήσετε και να βρείτε τρόπους να τον βοηθήσετε.

Μην εκπλαγείτε αν το παιδί σας αποκρούσει τις προσπάθειές σας να μιλήσετε για τον αυτοτραυματισμό. Μπορεί να αρνηθεί ότι αυτοτραυματίζεται, να θυμώσει, να κλάψει, να φωνάξει ή να σηκωθεί και να φύγει. Μπορεί επίσης να κλειστεί στον εαυτό του ή να σας πει ότι δεν καταλαβαίνετε. Αν κάτι τέτοιο συμβεί, προσπαθήστε να μείνετε ήρεμοι και υπομονετικοί. Μην παραιτηθείτε ? βρείτε κάποια άλλη στιγμή και προσπαθήστε ξανά.

Αναζητήστε επαγγελματική βοήθεια. Είναι σημαντικό να ζητήσετε βοήθεια από έναν εκπαιδευμένο επαγγελματία ψυχικής υγείας που μπορεί να σας βοηθήσει να κατανοήσετε γιατί ο έφηβός σας αυτοτραυματίζεται και να βοηθήσει το παιδί σας να επουλώσει παλαιότερες πληγές και να αναπτύξει τεχνικές διαχείρισης.

Η θεραπεία θα επιτρέψει στον έφηβο να πει την ιστορία του, να εκφράσει με λόγια τις δύσκολες εμπειρίες του και να μάθει δεξιότητες για την αντιμετώπιση του άγχους που είναι μέρος της ζωής. Η θεραπεία επίσης μπορεί να βοηθήσει στον εντοπισμό πιθανών θεμάτων ψυχικής υγείας που υποβόσκουν, τα οποία χρειάζονται αξιολόγηση και αντιμετώπιση. Για πολλούς εφήβους, ο αυτοτραυματισμός είναι «καμπανάκι» για πιθανή κατάθλιψη ή προβλήματα διάθεσης, πένθος που δεν έχει εκφραστεί, ψυχαναγκαστικές συμπεριφορές ή πάλη με την ανάγκη για τελειότητα.

Είναι σημαντικό να βρείτε έναν θεραπευτή με τον οποίον το παιδί σας να νιώθει ανοιχτό και άνετο. Αν χρειάζεστε βοήθεια για να βρείτε κάποιον, ο παιδίατρος ή ο σχολικός σύμβουλος μπορεί να σας καθοδηγήσουν.

Θετική στάση

Προσφέρετε ενθάρρυνση και στήριξη. Ενώ ο έφηβός σας ακολουθεί πρόγραμμα θεραπείας, παραμείνετε αναμεμειγμένοι στη διαδικασία όσο περισσότερο μπορείτε. Ζητήστε από το θεραπευτή να σας καθοδηγήσει πώς να μιλήσετε με το παιδί σας και πώς να το υποστηρίξετε. Και ρωτήστε το παιδί σας πώς μπορείτε να βοηθήσετε.

Για παράδειγμα, μπορεί να είναι χρήσιμο να:

·        Πείτε στο παιδί σας ότι είστε πάντοτε διαθέσιμοι να μιλήσετε όταν τα συναισθήματα είναι επώδυνα ή τα προβλήματα που έχει φαίνονται πολύ δύσκολα για να τα διαχειριστεί.

·        Βοηθήστε τον έφηβό σας να δημιουργήσει ένα πλάνο για το τι μπορεί να κάνει αντί να αυτοτραυματίζεται, όταν η πίεση γίνεται πολύ ισχυρή.

·        Ενθαρρύνετε το παιδί σας να μιλάει για τις καθημερινές εμπειρίες του και να εκφράζει με λόγια τα συναισθήματά του, τις ανάγκες του, τις απογοητεύσεις του, τις επιτυχίες του και τις απόψεις του.

·        Περάστε μαζί χρόνο κάνοντας διασκεδαστικά πράγματα, χαλαρώνοντας ή απλώς κάνοντας παρέα. Μπορείτε να πάτε για περπάτημα, για μια βόλτα με το αυτοκίνητο, να πιείτε έναν καφέ ή να κάνετε κάποιες δουλειές.

·        Εστιάστε στα θετικά. Αν και βοηθάει να μιλάτε για τις δυσκολίες, αποφύγετε να μένετε μόνο σε αυτές. Βεβαιωθείτε ότι αφιερώνετε χρόνο και σε όσα είναι καλά στη ζωή.

Θέστε το καλό παράδειγμα. Έχετε κατά νου ότι μπορείτε να επηρεάσετε πώς το παιδί σας αντιδρά στο άγχος και την πίεση θέτοντας το καλό παράδειγμα. Παρατηρήστε πώς διαχειρίζεστε τα δικά σας συναισθήματα και πώς αντιμετωπίζετε τις καθημερινές αναποδιές, άγχος και πίεση. Παρατηρήστε αν τείνετε να υποτιμάτε τους άλλους, αν είστε επικριτικοί με τον εαυτό σας ή αν είστε οξύθυμοι. Αναλογιστείτε μήπως πρέπει να κάνετε αλλαγές στα μοτίβα συμπεριφοράς που δε θέλετε να μιμηθεί ο έφηβός σας.

Να είστε υπομονετικοί και αισιόδοξοι. Αφού μάθετε ότι το παιδί σας αυτοτραυματίζεται, ακολουθεί μία μακροχρόνια διαδικασία θεραπείας. Μπορεί να πάρει χρόνο για να σταματήσει να αυτοτραυματίζεται ? και μερικές φορές ο έφηβος δε θέλει να σταματήσει ή δεν είναι έτοιμος να κάνει τις απαιτούμενες αλλαγές.

Για να σταματήσει τον αυτοτραυματισμό, χρειάζεται κίνητρο και αποφασιστικότητα. Επίσης χρειάζεται αυτογνωσία και η εφαρμογή νέων δεξιοτήτων για τη διαχείριση της πίεσης και της συναισθηματικής αναστάτωσης. Αυτά απαιτούν χρόνο καθώς επίσης και επαγγελματική βοήθεια.

Ως γονέας, θα χρειαστεί να είστε υπομονετικοί. Να γνωρίζετε ότι με την κατάλληλη καθοδήγηση, αγάπη και υποστήριξη, ο έφηβός σας μπορεί να σταματήσει τον αυτοτραυματισμό και να μάθει υγιείς τρόπους αντιμετώπισης των δυσκολιών του.

 

Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο εδώ:

https://kidshealth.org/en/parents/help-cutting.html