Μιλώντας στα Παιδιά για Σοβαρή Ασθένεια στην Οικογένεια

Η διάγνωση ενός μέλους της οικογένειας με κάποια σοβαρή ασθένεια έχει αντίκτυπο πάνω σε όλη την οικογένεια. Ως ενήλικες, συνήθως έχουμε το δικό μας εύρος συναισθημάτων και μπορεί να καταληφθούμε από φόβο ή από την ανάγκη να μάθουμε περισσότερα για την ασθένεια και να φροντίσουμε το άτομο που έχει ασθενήσει. Και αυτό συμπληρώνεται από την πρακτική ανάγκη να κατανοήσουμε και να εφαρμόσουμε τις ιατρικές θεραπείες, να φροντίσουμε για την ασφαλιστική κάλυψη, καθώς και να ισορροπήσουμε την εργασία μας και τις καθημερινές ευθύνες.

Με τόση προσοχή συγκεντρωμένη στο μέλος της οικογένειας που είναι σοβαρά ασθενές, η σκέψη της επεξήγησης της σοβαρής ασθένειας σε ένα μικρό παιδί μπορεί να μας φαίνεται βουνό, ειδικά αν πιστεύουμε ότι το παιδί δεν θα μπορέσει να κατανοήσει όσα συμβαίνουν.

Στην πραγματικότητα, όσο και αν προσπαθήσουμε να κρατήσουμε τα νέα μυστικά, τα παιδιά ακούν τις συζητήσεις. Συνειδητοποιούν σε κάποιο επίπεδο ότι δεν είμαστε ολοκληρωτικά παρόντες. Οι αντιδράσεις τους, φυσικά, θα είναι πιο έντονες αν ο ασθενής ζει μέσα στο σπίτι σας. Όταν βλέπουν ένα αδερφάκι τους, έναν παππού/γιαγιά ή ένα γονέα να είναι κατάκοιτος ή να πηγαίνει σε ιατρικά ραντεβού, νιώθουν τη λύπη που υπάρχει στο σπίτι και ξέρουν ότι κάτι δεν πάει καλά.

Η έλλειψη γνώσης γεμίζει τις ζωές τους με αβεβαιότητα και αυξημένο φόβο. Μοιραζόμενοι μαζί με τα παιδιά τις κατάλληλες γνώσεις, ενισχύουμε το παιδί, ώστε να μπορεί:

  • να πιστεύει ότι οι ενήλικες θα του δώσουν τις πληροφορίες που χρειάζεται,
  • να επεξεργαστεί τα συναισθήματά του
  • να νιώσει ότι ανήκει, αντί να νιώσει απομονωμένο
  • να νιώσει άνετα να κάνει ερωτήσεις,
  • να μπορεί να βοηθήσει με τον δικό του τρόπο.

Αν το παιδί σας έχει αναπτύξει λεκτικές δεξιότητες, υπάρχουν τρόποι να επικοινωνήσετε σχετικά με την ασθένεια, τις θεραπείες και, αν είναι θεμιτό, την πρόγνωση. Ο όγκος της πληροφορίας που μπορεί το παιδί να διαχειριστεί εξαρτάται από το στάδιο της ανάπτυξής του. Η κατανόηση ενός παιδιού σχετικά με την ασθένεια και το θάνατο αλλάζει δραματικά καθώς μεγαλώνει. Κάθε οικογένεια χρειάζεται να κρίνει μόνη της τι μπορεί να κατανοήσει το παιδί. Οι γιατροί, οι κοινωνικοί λειτουργοί, πνευματικοί και θεραπευτές μπορούν να σας βοηθήσουν και να σας καθοδηγήσουν μέσω συζητήσεων που βοηθούν την οικογενειακή σας κατάσταση.

Κάποιες γενικές συμβουλές είναι:

Σχεδιάστε τη συζήτηση

Σκεφτείτε πότε και πού θα την κάνετε. Το πρωί ή την ώρα που πέφτει για ύπνο; Στον καναπέ ή στο αυτοκίνητο; Σχεδιάστε το τι θα πείτε και πώς σκοπεύετε να το πείτε. Μιλήστε με άλλους ενήλικες, προβάρετε τη συζήτηση ή αναζητήστε πληροφορίες πριν ξεκινήσετε τη συζήτηση. Έχετε το νου σας στον τόνο σας και τη γλώσσα του σώματος. Σκεφτείτε την ικανότητα του παιδιού σας να κατανοήσει και να επεξεργαστεί τις πληροφορίες.

Ξεκινήστε τη συζήτηση

Με ένα μικρό παιδί, το καλύτερο είναι να δώσετε μια απλή εξήγηση: «Είμαστε λυπημένοι γιατί ο παππούς είναι άρρωστος. Έχει μια ασθένεια που λέγεται διαβήτης. Πηγαίνουμε σε έναν γιατρό συχνά για να μάθουμε πώς να φροντίζουμε τον παππού.» Δώστε στο παιδί τις πληροφορίες αλλά και το χρόνο να το επεξεργαστεί. Παρακολουθήστε τις αντιδράσεις του παιδιού και απαντήστε ειλικρινά, με απλή γλώσσα. Αν η αισιοδοξία είναι ρεαλιστική, καθησυχάστε το.

Σχετικές πληροφορίες που μπορείτε να δώσετε εξαρτώνται από την ηλικία του παιδιού. Σκεφτείτε αν θέλετε να μιλήσετε για:

  • το όνομα της ασθένειας
  • τους τρόπους που το παιδί μπορεί να βοηθήσει
  • τις αλλαγές που μπορεί να γίνουν στο περιβάλλον (π.χ. την προσθήκη φιάλης οξυγόνου ή ορού)
  • αν η ασθένεια είναι μεταδοτική.

Υποστηρίξτε το παιδί σας

Κάποιες φορές είναι δύσκολο να εστιάσουμε στο υγιές παιδί, όταν υπάρχει ένα μέλος της οικογένειας που ασθενεί σοβαρά. Ένας γενικός κανόνας είναι να εστιάζουμε στο να περνάμε ποιοτικό χρόνο αντί για πολύ χρόνο με το παιδί. Δοκιμάστε να είστε ολοκληρωτικά παρόντας όταν είστε με το παιδί. Προσφέρετε πολλή σωματική επαφή, ρωτήστε το για τις σκέψεις του και τα συναισθήματά του και πείτε του ότι σας λείπει ο χρόνος που περνούσατε μαζί.

Κάποιες συμβουλές για την υποστήριξη του παιδιού είναι:

  • Αναγνωρίστε τα συναισθήματα του παιδιού σας (θυμός, λύπη, ζήλια, ανησυχία, ενοχές, κλπ), έχοντας όμως κατά νου ότι τα μικρά παιδιά δεν μπορούν πάντα να ονομάσουν τα συναισθήματά τους και, αντί αυτού, να τα εκφράζουν με πράξεις. Για παράδειγμα, το παιδί σας μπορεί να γκρινιάζει ή να προσκολλάται πάνω σας περισσότερο απ? ό,τι συνήθως. Πρέπει να αποδέχεστε αυτού του είδους τις αλλαγές.
  • Βρείτε τρόπους που θα μπορούσε το παιδί σας να βοηθήσει, αν το επιθυμεί. Για παράδειγμα, μπορεί να σπρώχνει το αναπηρικό αμαξίδιο, να κουβαλάει την τσάντα του ατόμου που ασθενεί, να σας υπαγορεύει ευχές για να τις γράψετε σε μια κάρτα ή να ζωγραφίζει εικόνες.
  • Σκεφτείτε προσεκτικά αν είναι θεμιτό το παιδί σας να επισκεφθεί το νοσοκομείο. Θα το καθησυχάσει ή θα το ανησυχήσει; Αν αποφασίσετε να επισκεφθεί το νοσοκομείο, εξηγήστε του από πριν πώς θα είναι εκεί και πώς θα δείχνει ο ασθενής, για να το προετοιμάσετε.
  • Κρατήστε τις ρουτίνες όσο σταθερές γίνεται. Προετοιμάστε το παιδί σας για τις αναμενόμενες αλλαγές στην ημέρα του και, όταν είναι εφικτό, κάντε το μέρος της διαδικασίας δίνοντάς του επιλογές.

Κάθε οικογένεια νιώθει διαφορετικά σχετικά με την επικοινωνία ιδιωτικών θεμάτων. Ωστόσο, είναι σημαντικό να επικοινωνείτε με τους άλλους σημαντικούς ενήλικες στη ζωή του παιδιού σας. Οι δάσκαλοι και οι παιδαγωγοί που έχουν μια σχέση εμπιστοσύνης με το παιδί σας μπορούν να παρέχουν σημαντική στήριξη στην οικογένειά σας. Μπορούν να δώσουν στο παιδί σας επιπλέον αγάπη και προσοχή και να βλέπουν τα συναισθήματα που εκφράζονται από τις διαφορετικές συμπεριφορές.

Η παροχή βοήθειας στο παιδί που έχει κάποιο μέλος της οικογένειάς του ασθενές μπορεί να είναι μια πρόκληση. Μιλώντας στο παιδί για την ασθένεια, μπορεί να απαλύνετε τους φόβους του, να δώσετε βάση στα συναισθήματά του και να του δώσετε το μήνυμα ότι είναι και εκείνο ένα σεβαστό μέλος της οικογένειας.

 

Διαβάστε το άρθρο εδώ:

https://www.brighthorizons.com/family-resources/talking-with-children-about-the-serious-illness-of-a-family-member