Επιστροφή στο σχολείο για παιδιά που δυσκολεύονται

Η πρώτη μέρα της νέας σχολικής χρονιάς πάντα έχει την αίσθηση μιας νέας αρχής. Νέα σχολικά είδη, νέες τάξεις, νέοι εκπαιδευτικοί, νέες ελπίδες και, αν το παιδί δυσκολεύεται, νέες ευκαιρίες να αγχωθεί από τον φόβο της αποτυχίας.

Όταν έχεις υψηλές προσδοκίες αλλά όχι και πλάνο για το πώς θα τις επιτύχεις, τα πράγματα τείνουν τα εκτροχιάζονται πολύ γρήγορα. Μόλις εντοπιστούν οι δυσκολίες ενός παιδιού με μαθησιακές δυσκολίες ή ΔΕΠΥ, τότε το παιδί θα κατανοήσει γιατί δυσκολεύεται και στη συνέχεια θα αρχίσει να δημιουργεί στρατηγικές για να αντιμετωπίσει τις δυσκολίες του. Αυτό, όπως είναι κατανοητό, είναι σαφώς πιο αποτελεσματικό από το να μην γνωρίζει τη φύση των δυσκολιών του και απλώς να εύχεται να αλλάξουν τα πράγματα, ελπίζοντας ότι αυτό θα είναι αρκετό. Η αλλαγή απαιτεί πολλή δουλειά, κατανόηση των δυνατών σημείων και των αδυναμιών, την ικανότητα να ζητάς και να δέχεσαι βοήθεια, την αντιμετώπιση και όχι την αποφυγή των δυσκολιών αλλά και την απόφαση να είσαι λίγο πιο επιεικής με τον εαυτό σου. Όλα αυτά δεν είναι εύκολα, ωστόσο είναι εφικτά και η ανταπόδοσή τους διαρκεί πολύ περισσότερο από τη σχολική ζωή.

Κάποια βήματα που μπορούν να κάνουν οι γονείς για να βοηθήσουν το παιδί τους να θέσει τα θεμέλια για μια (πραγματικά) καλή έναρξη της σχολικής χρονιάς είναι τα ακόλουθα:

Να είστε συγκεκριμένοι σε ό,τι αφορά τις μαθησιακές προκλήσεις. Όταν κάποιος έχει ΔΕΠΥ ή μαθησιακές δυσκολίες, οι δυσκολίες που προκαλούν συχνά φαίνονται αναπόφευκτες και αδύνατο να τις διαχειριστεί κάποιος: Ο δάσκαλος μιλάει εδώ και μια ώρα και δεν έχω ιδέα τι έχει πει. Πώς το ξέρουν οι άλλοι; ή Όλα τα άλλα τα παιδιά έχουν ήδη τελειώσει το τεστ! Γιατί μου παίρνει εμένα τόσο πολύ;

Χωρίς να το καταλαβαίνουν, μπορεί εύκολα τα παιδιά να χαθούν στη μαύρη τρύπα της χαμηλής αυτοεκτίμησης: Είμαι μια αποτυχία! ή απλώς να ξεγράψουν το μάθημα: Ούτως ή άλλως δεν θα τα καταλάβω, οπότε γιατί να μπω στον κόπο; Όταν μιλάμε για μαθησιακές δυσκολίες, η γνώση είναι ισχύς. Το να βοηθήσετε το παιδί σας να κατανοήσει τις μαθησιακές του δυσκολίες (όχι απλώς τι είναι, αλλά οι συγκεκριμένοι τρόποι με τους οποίους επηρεάζουν το παιδί τόσο εντός όσο και εκτός του σχολείου) είναι ο θεμέλιος λίθος της επιτυχίας. Για παράδειγμα:

o   Αν το παιδί σας αποσπάται εύκολα ή έχει δυσκολία με την παρορμητικότητα, η μελέτη με φίλους μπορεί να μην είναι ο καλύτερος τρόπος να προετοιμαστεί για τεστ. Συμφωνήστε ότι αυτήν τη χρονιά θα μελετάει σε έναν ήσυχο χώρο στο σπίτι αφιερωμένο στη μελέτη και θα βλέπει τους φίλους του μετά. 

o   Αν το παιδί σας συχνά νιώθει να πνίγεται από τις εργασίες, κοιτάξτε μαζί το πρόγραμμά του και φτιάξτε ένα πρόγραμμα που να χωρίζει τα μεγάλα κομμάτια ύλης σε μικρότερα και καλύτερα διαχειρίσιμα.

o   Αν δυσκολεύεται με ένα συγκεκριμένο μάθημα, προσθέστε πρόγραμμα στήριξης από την αρχή της χρονιάς, αντί να περιμένετε να μείνει πίσω στην ύλη.

Κάντε την οργάνωση προτεραιότητα. Η έλλειψη οργάνωσης και η κακή διαχείριση χρόνου είναι οι δυο πράκτορες του χάους και της καταστροφής. Τίποτα δεν εκτροχιάζει ταχύτερα ένα τρίμηνο από τις χαμένες εργασίες, τις ξεχασμένες τσάντες και τις καθυστερήσεις στην προσέλευση. Αν το παιδί σας δυσκολεύεται με την οργάνωση, βοηθήστε το να δράσει προληπτικά. Συζητήστε τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει με την οργάνωση και επιλέξτε κάποιες ρεαλιστικές στρατηγικές για τη διαχείρισή τους.


Μιλήστε για το τι να κάνει όταν τα πράγματα δεν πάνε σύμφωνα με το πρόγραμμα. «Όλα θα πάνε τέλεια αυτή τη χρονιά» λέμε στον εαυτό μας. Δυστυχώς, στην πραγματική ζωή τα πράγματα σπάνια πάνε όπως τα έχουμε υπολογίσει και, μόλις παρουσιαστεί η πρώτη δυσκολία, παραιτούμαστε. Η ικανότητα να ανακάμπτουμε και να συνεχίζουμε είναι από τα πιο σημαντικά πράγματα που μπορεί να μάθει το παιδί.

o   Συζητήστε τι θα κάνει αν ξεχάσει μια εργασία ή αν αρχίσει να μένει πίσω στην ύλη. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει να μιλήσει στη δασκάλα για επιπλέον εργασίες, να αναζητήσει βοήθεια από κάποιον ειδικό ή να συμφωνήσει να επανεστιάσει τις προσπάθειές του στο να γράψει καλά σε ένα σημαντικό διαγώνισμα ή σε μια εργασία, ώστε να ανέβει ο βαθμός του.

o   Μιλήστε για την αποφυγή. Όταν και αν τα πράγματα ξεκινούν να ξεφεύγουν, πολλά παιδιά καταφεύγουν στην κλασσική στρατηγική του «αν το αγνοήσω, ίσως θα φύγει». Φυσικά, το να αγνοεί ένα παιδί μια τρομακτική εργασία ή τη γροθιά στο στομάχι από έναν κακό βαθμό μπορεί να το κάνει να νιώθει καλύτερα τη στιγμή εκείνη, αλλά τελικά αυτό οδηγεί σε καταστροφή. Βοηθήστε το παιδί σας να αντιμετωπίσει τους φόβους του με υγιή τρόπο ορίζοντας τακτικά σημεία ελέγχου και δίνοντάς τους θετική ανατροφοδότηση επειδή είναι ειλικρινές και δρα προληπτικά. «Πολύ χαίρομαι που μου είπες πως έχεις καθυστερήσει να παραδώσεις την εργασία σου! Ξέρω ότι ανησυχείς για αυτήν. Θες να σε βοηθήσω να την ολοκληρώσεις;»

o   Το να παραδίδεις κάτι είναι πάντα καλύτερο από το τίποτε. Τα παιδιά συχνά ντρέπονται να παραδώσουν εργασίες που είναι καθυστερημένες, ημιτελείς ή όχι πολύ καλές. Αλλά ένα μηδέν (ή πολλά μηδενικά) στο τετράδιο με τις βαθμολογίες είναι σαφώς πολύ χειρότερο από τη βάση. Κάντε μια συμφωνία με το παιδί σας στην αρχή της σχολικής χρονιάς ότι θα παραδίδει τις εργασίες του ό,τι και να γίνει. Για τα μικρότερα παιδιά ή εκείνα που χρειάζονται ένα κίνητρο, μπορείτε να προσθέσετε μια επιβράβευση: «Αν παραδώσεις όλες τις εργασίες σου αυτό το τρίμηνο, θα πάρεις εκείνο το παιχνίδι στο τέλος της χρονιάς.»

o   Βοηθήστε το να μάθει να διαχειρίζεται τα λάθη με υγιή τρόπο. Το να κάνει ένα λάθος μπορεί να είναι εκνευριστικό, ειδικά αν η αυτοπεποίθηση του παιδιού είναι ήδη εύθραυστη. Μπορεί εύκολα να αρχίσει να κατηγορεί τον εαυτό του ή να νιώθει ότι δεν αξίζει να συνεχίσει την προσπάθεια. Φροντίστε να αναγνωρίζετε τα συναισθήματά του (μπορεί να νιώθει αγανάκτηση, λύπη ή ανησυχία ότι σας απογοητεύει) και πείτε του ότι εκτιμάτε πολύ το ότι σας μίλησε για το πρόβλημα που προέκυψε. Έπειτα εστιάστε γρήγορα στο πώς θα προχωρήσουν μπροστά και τι θα κάνουν για να αποφύγουν παρόμοια προβλήματα στο μέλλον.


Τονώστε το ηθικό του. Η εύρεση και συντήρηση τρόπων επίτευξης ακαδημαϊκής επιτυχίας είναι μια μακρά διαδικασία και θα υπάρξουν στιγμές του η αυτοπεποίθηση του παιδιού σας θα κλονιστεί. Η δημιουργία κάποιων πραγμάτων για τα οποία το παιδί σας θα ανυπομονεί μπορεί να συμβάλει στην αυτοεικόνα του παιδιού και να εξαλείψει κάποια από την πίεση, όταν τα πράγματα δυσκολεύουν.

o   Βεβαιωθείτε ότι το παιδί σας έχει κάποιο χρόνο ξεκούρασης. Μην παραγεμίζετε το πρόγραμμά του.

o   Όταν συμμετέχουν σε εξωσχολικές δραστηριότητες, ενθαρρύνετε το να βρει δραστηριότητες όπου έχει δυνατότητες να τα πάει καλά. Μια μικρή επιτυχία μπορεί να έχει μακροχρόνια επίδραση στο χτίσιμο και τη θωράκιση της αυτοπεποίθησης.

o   Σχεδιάστε κάποια πράγματα που δεν έχουν τίποτα να κάνουν με το σχολείο και για τα οποία το παιδί σας θα ανυπομονεί: να κοιμηθεί στο σπίτι ενός φίλου, να πάει μια εκδρομή, να πάρει ένα νέο παιχνίδι και να έχει μια μέρα αφιερωμένη μόνο στο παιχνίδι του. Το να έχει κάτι καλό στον ορίζοντά του μπορεί να βοηθήσει το παιδί να μην αναλωθεί από τις δυσκολίες του.


Μην αιφνιδιάζετε το παιδί με ερωτήσεις για το σχολείο. Όταν τα παιδιά έχουν ένα ιστορικό δυσκολιών και αποτυχιών στο σχολείο, οι συζητήσεις για αυτό μπορεί να είναι κάτι τρομακτικό. Ερωτήσεις όπως «παρέδωσες την εργασία σου;» ή «πώς τα πήγες στο τεστ μαθηματικών;» μπορεί να εκληφθούν ως επικριτικές ή να κάνουν τα παιδιά να αισθανθούν συγχυσμένα. Αποφύγετε να στήνετε ενέδρες με ερωτήσεις για το σχολείο μόλις μπουν στο σπίτι. Αντ? αυτού, συμφωνήστε με το παιδί να έχετε ένα χρονικό διάστημα οπότε θα μπορείτε να συζητάτε για το τι συμβαίνει και τι χρειάζεται να κάνει.

o   Επικυρώστε τα συναισθήματα που παιδιού σας αναγνωρίζοντας ότι το σχολείο είναι ένα δύσκολο θέμα συζήτησης για όλους. «Ξέρω ότι δεν είναι εύκολο να μιλάς για αυτό. Μπορώ να βοηθήσω;»

o   Κρατώντας τις συζητήσεις τακτικές και προβλέψιμες βοηθάτε στην κανονικοποίησή τους και τις κάνετε πιο παραγωγικές. Και θέτοντας όρια σχετικά με τις συζητήσεις για το σχολείο, θα μπορείτε να διατηρήσετε την γαλήνη και το θετικό οικογενειακό χρόνο, ακόμα και όταν τα πράγματα δεν πάνε καλά ακαδημαϊκά.


Δώστε στο παιδί χώρο να προσπαθήσει, να αποτύχει και να προσπαθήσει ξανά. Όποτε μπορείτε, προσπαθήστε να ενδυναμώσετε το παιδί σας να αναλάβει την ικανοποίηση των δικών του αναγκών. Είτε όταν αφορά την ετοιμασία της τσάντας του για το σχολείο από το προηγούμενο βράδυ, τη συγκρότηση μιας ομάδας μελέτης ή την αναζήτηση βοήθειας από τη δασκάλα όταν δυσκολεύεται με μια εργασία, το να του δώσετε τα ηνία (μέσα σε λογικά πλαίσια) θα επικοινωνήσετε την πίστη σας στις ικανότητες του παιδιού σας και θα του δώσει ευκαιρία να εξασκηθεί στο να είναι ανεξάρτητο.

Τούτου λεχθέντος, κάποια παιδιά χρειάζονται περισσότερη υποστήριξη από άλλα. Κάποια, ειδικά εκείνα που αντιμετωπίζουν ζητήματα ψυχικής υγείας, όπως κατάθλιψη και άγχος, μπορεί να ωφελούνται από περισσότερο γονεϊκό  έλεγχο. Εκτιμήστε ρεαλιστικά πού βρίσκεται το παιδί σας και προχωρήστε με τον τρόπο που ταιριάζει περισσότερο στην οικογένειά σας.

 

Τέλος, να σημειωθεί ότι δεν υπάρχει «σκονάκι» ή εύκολος τρόπος να γίνει κάποιος καλύτερος. Απαιτεί σκληρή δουλειά, η οποία όμως αποδίδει, τόσο στο σχολείο όσο και αργότερα.

 

Πηγή:

https://childmind.org/article/back-to-school-tips-for-kids-who-are-struggling/