Έφηβοι και προσωπική υγιεινή

Ένα κοινό θέμα που απασχολεί τους γονείς εφήβων είναι η προσωπική τους υγιεινή. Κάποιοι έφηβοι δεν κάνουν μπάνιο ή δεν πλένουν τα δόντια τους για μέρες. Κάποιοι άλλοι αρνούνται να βάλουν αποσμητικό ή να πλύνουν το πρόσωπό τους, ενώ κάποιοι τρίτοι φοράνε συνεχώς τα ίδια ρούχα ή δε λούζουν τα μαλλιά τους. Αν όλα αυτά σας φαίνονται γνώριμα, δεν είστε μόνοι. Είναι εξοργιστικό να προσπαθείτε να συνεννοηθείτε με ένα παιδί που αρνείται να φροντίσει τον εαυτό του. Και πολλοί γονείς νιώθουν πως η προσωπική υγιεινή του παιδιού τους αντανακλά την ικανότητά τους ως γονείς. Η Sara Bean, M.Ed. στον ιστότοπο Empowering Parentsπροτείνει στους γονείς πώς να προσεγγίσουν το θέμα αυτό.

Είναι αυτή μια φυσιολογική φάση;

Ένα από τα σημαντικότερα πράγματα που πρέπει να έχετε κατά νου είναι ότι η άρνηση να κάνουν μπάνιο ή να πλύνουν τα δόντια τους, ειδικά όταν συνδυάζεται με αλλαγές στη συμπεριφορά, πτώση στη σχολική απόδοση ή δυσκολίες με τους φίλους τους, μπορεί κάποιες φορές να είναι σύμπτωμα κατάθλιψης, διπολικής διαταραχής, τραύματος ή άλλου θέματος ψυχικής υγείας που χρήζει βοήθειας από ειδικούς επαγγελματίες.

Ωστόσο, το παρόν άρθρο αφορά τα παιδιά χωρίς θέματα ψυχικής υγείας που απλώς αρνούνται να φροντίσουν τον εαυτό τους.

Σε ό,τι αφορά τα περισσότερα τυπικά παιδιά, η άρνηση να κάνουν μπάνιο ή να πλύνουν τα δόντια τους καταλήγει στο εξής: απλώς δε θέλουν να το κάνουν. Πολλά παιδιά προβάλλουν αντίσταση απέναντι στις δραστηριότητας φροντίδας του εαυτού τους από καιρό σε καιρό. Συχνά είναι πιο διασκεδαστικό να κάνουν κάτι άλλο, όπως το να παίζουν ηλεκτρονικά παιχνίδια. Δείτε το ως εξής: αν είστε αντιμέτωποι με την επιλογή μεταξύ του να κάνετε κάτι που θεωρείτε διασκεδαστικό και να κάνετε κάτι που το θεωρείτε αγγαρεία και βαρετό, ποιο θα διαλέξετε; Τα περισσότερα παιδιά θα επιλέξουν εκείνο που θεωρούν πιο διασκεδαστικό.

Είναι επίσης σημαντικό να αναλογιστείτε ότι για τους εφήβους, που μπορεί να ξεκινήσει ακόμη και από την ηλικία των 7 ως 9, αυτή είναι μια σημαντική μετάβαση. Με απλά λόγια, τα σώματά τους χρειάζονται περισσότερη φροντίδα απ’ όση χρειάζονταν στο παρελθόν, ώστε να είναι καθαρά. Τα παιδιά στο στάδιο αυτό πρέπει να αρχίσουν να κάνουν μπάνιο πιο τακτικά και να φοράνε αποσμητικό για να αποφύγουν τη δυσάρεστη μυρωδιά, για παράδειγμα. Οι μεταβάσεις όπως αυτή μπορεί να είναι δύσκολες και το παιδί σας μπορεί να χρειάζεται πολύ χρόνο και εξάσκηση για να μάθει τις νέες συνήθειες που απαιτούνται από το σώμα του που αλλάζει συνεχώς. Δυστυχώς, στην ηλικία αυτή μπορεί να αντιστέκονται στην αλλαγή της ρουτίνας (και των προσδοκιών σας) και μπορεί όλο αυτό να τα μπερδεύει. Καλό είναι να γίνει κατανοητό πως, στην περίπτωση αυτή, η αντίσταση μπορεί να οφείλεται απλώς στην έλλειψη γνώσης και στην ανάγκη για χρόνο προσαρμογής.

Πέρα από αυτά, υπάρχουν κάποιες περιπτώσεις που η άρνηση για τη διατήρηση καλής προσωπικής υγιεινής είναι μέρος μιας μεγαλύτερης, συνεχιζόμενης πάλης ισχύος, κατά την οποία το παιδί σας, όχι απλώς δεν έχει κίνητρο να πλυθεί και να καθαριστεί, αλλά στην πραγματικότητα έχει κίνητρο να σας αντισταθεί και να πατήσει τα κουμπιά σας γενικά. Αν θυμώνετε με το παιδί σας, όταν εκείνο αρνείται να φροντίσει τον εαυτό του, αυτό είναι ένα σημάδι ότι είστε σε μια πάλη ισχύος μαζί του. Όταν συμβαίνει αυτό, όσο περισσότερο προσπαθείτε να ελέγξετε το παιδί σας και να ωθήσετε να κάνει εκείνο που του ζητάτε, τόσο περισσότερο θα αντιστέκεται και θα αρνείται.

Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς;

Αν βρίσκεστε στην κατάσταση αυτή με το παιδί σας, τι μπορείτε να κάνετε για να την αλλάξετε; Κάποια βήματα που μπορείτε να κάνετε είναι τα παρακάτω:

  • Μιλήστε στο παιδί σας. Ό,τι κι αν πιστεύετε ότι συμβαίνει, πάντοτε προτείνεται να σκεφτείτε την οπτική γωνία του παιδιού – μπορεί να είναι πολύ διαφορετική από τη δική σας και είναι κομμάτι του κλειδιού για την επίλυση του θέματος. Προσπαθήστε να καθίσετε μαζί κάποια ήρεμη στιγμή και ρωτήστε: «Για ποιο λόγο δε θες να κάνεις μπάνιο; Τι δε σου αρέσει στο μπάνιο;» Ο James Lehmanυποστηρίζει πως τα παιδιά είναι ανυπάκουα επειδή έχουν ένα πρόβλημα και δεν ξέρουν πώς να το λύσουν αποτελεσματικά, οπότε ο στόχος εδώ είναι να αναγνωριστεί το πρόβλημα που το παιδί σας προσπαθεί να λύσει με το να μην κάνει μπάνιο. Συζητήστε τι συμβαίνει και μιλήστε με το παιδί σας για το πώς μπορεί να λύσει το πρόβλημα διαφορετικά, ώστε να μπορεί να φροντίζει τον εαυτό του με έναν υγιή τρόπο. Αν το παιδί σας περνάει από την εφηβεία, μπορεί να βοηθήσει πολύ το να μιλήσετε μαζί του σχετικά με τις αλλαγές που συμβαίνουν στο σώμα του και καθιστούν την προσωπική υγιεινή τόσο σημαντική, όπως ότι το δέρμα γίνεται πιο λιπαρό και οι ιδρωτοποιοί αδένες στις μασχάλες δραστηριοποιούνται πιο έντονα. Αν δεν είστε σίγουροι πώς να κάνετε τη συζήτηση αυτή με το παιδί σας, μπορεί να σας βοηθήσει ο παιδίατρός του, δίνοντας σας πληροφορίες και συμβουλές.
  • Είναι σημαντικό να είστε διακριτικός και να δείχνετε την αγάπη σας όταν χειρίζεστε ευαίσθητα θέματα όπως η προσωπική υγιεινή. Αυτό πρέπει να τονιστεί ιδιαιτέρως. Αν το παιδί σας είναι όπως τα περισσότερα παιδιά, θα νιώθει άβολα και θα ντρέπεται να συζητήσει τα θέματα αυτά μαζί σας, οπότε πρέπει να το προσεγγίσετε με κατανόηση.
  • Εστιάστε σε εκείνα που μπορείτε να ελέγξετε. Δεν μπορείτε να ασκήσετε σωματική βία για να πιέσετε το παιδί σας να κάνει μπάνιο ή να πλύνει τα δόντια του, ούτε να προσπαθήσετε να το ντροπιάσετε για να πλυθεί, αποκαλώντας το διάφορα επίθετα ή λέγοντάς του ότι μυρίζει, ότι δεν μπορείτε να βρίσκεστε κοντά του ή ότι οι άλλοι δε θα τον πλησιάζουν. Είναι πολύ πιο αποτελεσματικό να εστιάσετε σε εκείνα που μπορείτε να κάνετε για να δώσετε κίνητρο στο παιδί σας και να το καταστίσετε υπεύθυνο για την προσωπική του υγιεινή. Πίνακες συμπεριφοράς και συστήματα κινήτρων είναι ένα καλό μέρος να ξεκινήσετε, ειδικά για τα μικρότερα παιδιά. Μπορείτε να χρησιμοποιείτε ένα καθημερινό πίνακα για να ενισχύσετε τις διάφορες σχετικές με την προσωπική υγιεινή συμπεριφορές ή μπορείτε να επικεντρωθείτε σε μια μοναδική συμπεριφορά, όπως το μπάνιο, και να δίνετε μια επιβράβευση όταν αυτή η μια συμπεριφορά έχει ολοκληρωθεί. Για τα μεγαλύτερα παιδιά, μπορείτε επίσης να ορίσετε εβδομαδιαίες επιβραβεύσεις – για παράδειγμα, όταν κάνει μπάνιο 5 από τις 7 ημέρες μπορεί το παιδί σας να κερδίσει επιπλέον χρόνο παιχνιδιού πριν πέσει για ύπνο το βράδυ. Η χρήση ενός συστήματος επιβράβευσης έχει ενσωματωμένες τις συνέπειες,  οπότε δεν είναι απαραίτητο να δώσετε επιπλέον συνέπειες όταν δεν καταφέρνει να κάνει μπάνιο (ή όποια άλλη δραστηριότητα), αν το παιδί σας δεν κερδίζει την επιβράβευση για την ημέρα ή την εβδομάδα. Η απώλεια της επιβράβευσης είναι η συνέπεια. Μπορείτε να δημιουργήσετε ένα μενού επιβραβεύσεων απ’ όπου το παιδί σας μπορεί να επιλέξει τι θα ήθελε για να διατηρήσετε το ενδιαφέρον του.
  • Φυσικές Συνέπειες. Σε θέματα παιδιών και υγιεινής, καλό είναι να μην υποτιμούνται οι φυσικές συνέπειες. Τα παιδιά μπορεί να γίνουν σκληρά ειλικρινή και να μη διστάσουν να πουν στο παιδί σας ότι το στόμα του μυρίζει. Για παράδειγμα, η κοπέλα ενός εφήβου που δεν κάνει συχνά μπάνιο μπορεί να του πει ότι μυρίζει ή μια δασκάλα να στείλει μια μαθήτρια στη διεύθυνση του σχολείου για να μιλήσουν για την προσωπική υγιεινή. Όλα αυτά είναι φυσικές συνέπειες της φτωχής προσωπικής υγιεινής. Θέλετε κάτι τέτοιο να συμβεί στο παιδί σας; Μάλλον όχι. Είναι μια αντανάκλαση της ικανότητά σας ως γονέας; Μπορεί να νιώθετε έτσι, αλλά στην πραγματικότητα δεν είναι , αρκεί να κάνετε εκείνα που σας αναλογούν. Αν δίνετε στο παιδί σας την ευκαιρία να φροντίζει τον εαυτό του, παρέχοντας τα απαραίτητα εργαλεία και δίνοντάς του τις δεξιότητες και τις γνώσεις που απαιτούνται, αυτό συνήθως είναι το καλύτερο που μπορείτε να κάνετε.

Η κατακλείδα είναι η εξής: Τα παιδιά πάντα θα κάνουν τις δικές τους επιλογές, ό,τι κι αν συμβαίνει. Το κομμάτι που σας αναλογεί είναι να επιλύνετε τα προβλήματα μαζί με τα παιδιά σας, να χρησιμοποιείτε επιβραβεύσεις και συνέπειες (για να τους δώσετε κίνητρα και να τα καταστήσετε υπεύθυνα) και να παρέχετε στα παιδιά ό,τι χρειάζονται για να φροντίσουν τον εαυτό τους.

 

Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο εδώ:

https://www.empoweringparents.com/article/poor-hygiene-in-children-my-kid-stinks-help/